Siyaset
1960 Darbesinin 65. Yıldönümü: Adnan Menderes ve Arkadaşlarının İdamı
27 Mayıs 1960 darbesinin 65. yıldönümünde, Adnan Menderes ve arkadaşlarının idamı hatırlanıyor. Darbe sonrası Yassıada yargılamaları ve idamlar, Türk demokrasisi tarihinde kara bir leke olarak yer alıyor.
Şu anda, 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin 65. yıldönümünü anıyoruz. Bu darbe, Türk demokrasi tarihinde kara bir leke olarak yerini aldı. Darbe sonrasında yaşananlar, ülkenin siyasi ve sosyal hayatını derinden etkiledi.
Yassıada Yargılamaları ve İdamlar
1960 darbesi sonrası, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan gibi önemli isimler gözaltına alındı. Yassıada’da yapılan yargılamalar sonucunda, Menderes, Zorlu ve Polatkan’ın idam cezasına çarptırıldığı açıklandı. Celal Bayar ise yaş haddi nedeniyle müebbet hapse mahkum edildi. İdam kararları 15 Eylül 1961’de alındı ve ertesi gün Polatkan ile Zorlu idam edildi. Menderes ise 17 Eylül 1961’de idam edildi.
Adnan Menderes’in Siyasi Hayatı
Adnan Menderes, 1931 seçimlerinde Aydın milletvekili seçildi. CHP’den ihraç edildikten sonra, Demokrat Parti’yi (DP) kurdu. 1950 seçimlerinde DP ezici bir zafer kazandı ve Menderes başbakan oldu. On yıl boyunca başbakanlık yapan Menderes’in döneminde, ekonomide liberal politikalar izlendi ve önemli kalkınma adımları atıldı. Ayrıca, ezanın Arapça okunmasının yasaklanması kaldırıldı ve din eğitimi yeniden başlatıldı. Kore Savaşı’na asker gönderilmesi kararı da Menderes hükümeti döneminde alındı ve bu durum, Türkiye’nin NATO’ya üye olmasında etkili oldu. 1954 seçimlerinde DP, oyların %56’sını alarak büyük bir zafer daha kazandı.
6-7 Eylül Olayları ve Kıbrıs Sorunu
Ancak, Kıbrıs sorunu ve 6-7 Eylül olayları, Menderes hükümetinin sonunu hazırlayan önemli olaylar oldu. 6-7 Eylül olayları sırasında, İstanbul’da çok sayıda Rum iş yeri yağmalandı ve yakıldı. Binlerce Rum, yurtlarından ayrılmak zorunda kaldı. Kıbrıs konusunda ise, Londra ve Zürih anlaşmaları imzalandı. Bu anlaşmalar, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulmasını sağladı.
27 Mayıs 1960 darbesi, Menderes hükümetinin sonunu getirdi. Darbeciler, TBMM ve Anayasayı feshetti ve siyasi faaliyetleri askıya aldı. Menderes ve diğer DP üyeleri tutuklandı ve Yassıada’da yargılandı. Yargılama sürecinde sanıklara savunma hakkı tanınmadı. Bu olaylar, Türk demokrasisi tarihinde derin izler bıraktı.