Akrotiri, Hanya: Doğa ve Efsaneler Arasında Bir Yürüyüş

kathimerini.gr’nin haberine göre:

Akrotiri Bölgesinde Tarih ve Doğa Yürüyüşü

Akrotiri bölgesindeki Agia Triada Tzagarolon Manastırı’nda, Kırıt aksanıyla ve coşkuyla Peder Akakios, ibadet edenleri karşılıyor. Hanya’yı ziyaret eden birçok yabancı turist, henüz karlı Beyaz Dağlar’ı arka planda bırakarak, manastırın özgün mimarisini hayranlıkla inceliyor. Vinolio şirketinin yönettiği bağlarda yasemin ve turunçgil kokusu hakim. Manastır hücrelerinin önündeki pergolalardan mor salkımlar sarkıyor, özenle bakılmış saksılar her yerde çiçek açıyor ve besili kediler keşişlerin cüppelerine dolanıyor. Manastırda bugün yedi keşiş yaşıyor ve manastırın tarihi sürekliliğini sağlıyor.

Avlaki Kanyonu ve Tarihi Geçmiş

Bu ‘rota’, antik çağlarda Avlaki Kanyonu’nda başlıyor. Kanyonun girişine biraz daha uzakta bulunan Agia Triada’nın ana kilisesi dikkat çekiyor. Kanyonun mağaraları, her zaman iklim koşullarına ve korsan saldırılarına karşı insanlara sığınak ve ibadet alanı olmuştur. Gubernetu Manastırı’na giriş ise ayrı bir deneyim sunuyor. Arkuduospilos’ta tapınılan Artemis tanrıçasından, kayalıkların mağaralarına yerleşen ilk münzevilere, Hanya’nın (ve belki de tüm Girit’in) ilk düzenli manastır topluluğu olan Katolikos Manastırı’na ve günümüzdeki aktif Agia Triada Tzagarolon ve Kyria ton Angelon Gubernetu manastırlarına kadar, ibadetin sürekliliği her zamankinden daha belirgin.

Mimarlık ve Tarım

Fransız gezgin Joseph Pitton de Tournefort, 1700 yılında Tzagarolon Manastırı’nda konaklamış ve burayı Arkadi Manastırı’ndan sonra Girit’in en güzel manastırı olarak nitelemiştir. Burada, zeytinyağı, şarap, buğday, arpa, bal, balmumu, peynir ve süt ürünleri üreten 50 misafirperver keşişle karşılaşmıştır. Manastır çevresindeki verimli arazi hala ekilip biçiliyor, ancak keşişler tarafından değil, keşişler adına ve onların talimatları doğrultusunda zeytinyağı ve şarap üreten ve paketleyen Vinolio şirketi tarafından. 180 dönümlük bağlarda, Roméiko, Vidiano ve Vilana gibi Girit çeşitleri de dahil olmak üzere yaklaşık on üzüm çeşidi yetiştiriliyor. Çoğunlukla tek çeşit şaraplar üretilip, manastırın yanında bulunan tonozlu eski mahzende yer alan tadım ve satış alanında sunuluyor. Burada küçük bir etnografik koleksiyon da bulunuyor. Ayrıca, yılda 40 ton zeytinyağı veren 7.000 zeytin ağacı, portakal ve limon ağaçları organik olarak yetiştiriliyor. Keşişler ayrıca kendi ihtiyaçlarını karşılamak için küçük bir çiftlik ve koyun yetiştiriciliği işletmesi yürütüyorlar.

Mimari Detaylar

17. yüzyılın başlarında Venedikli Tzagarolon ailesinin Ortodoksluğu kabul eden İeremia ve Lavrentios kardeşleri tarafından kurulan manastırın ana kilisesi mimari olarak Aynoroz tipi mimarisini taklit etmektedir. Ancak diğer yapılar, Rönesans’tan Barok’a geçişi temsil eden Maniyerizm tarzının tipik bir örneğidir ve mimar Sebastiano Serlio’nun tasarımlarına dayanmaktadır. Tam simetri, içten iki katlı, dıştan üç katlı bina (arazinin koşullarına göre), anıtsal merdiven, süslü kemerli kapı, yükseltilmiş avlu ve diğer birçok mimari detay, Girit Rönesansı’nı çağrıştırmakta ve adadaki diğer manastırların inşası için bir model olarak hizmet etmiştir. Tonozlu alanlar, kemik deposunu, eski yağ fabrikasını, mahzeni ve su deposunu barındırırken, Hanialı ressam Emmanuel Skordilis’in resimleri, hatıralar, el yazmaları ve giysiler bulunan kilise müzesi ziyaret edilebilir. Avluya dikilmiş ve 1606 yılında kurucular tarafından dikildiği söylenen portakal ağacı ise oldukça dikkat çekicidir.

Gubernetu Manastırı ve Efsaneler

Dört kilometre daha ileride, yolun bittiği yerde, kanyonun ıssız bölgelerine (çitten) girişi işaret eden Kyria ton Angelon Gubernetu Manastırı bulunmaktadır. Muhtemelen 16. yüzyılın başlarında, kanyonda bulunan Katolikos Manastırı keşişleri tarafından, korsan saldırılarından kurtulmak için daha yüksek bir yere yerleşmek amacıyla bir kale (kuleler ve hendeklerle) olarak inşa edilmiştir. Ana kilise, Meryem Ana’ya adanmış olup, 17. yüzyılda, hem Tzagarolon Manastırı’nı kuran hem de bu manastırı yeniden inşa eden İeremia Tzagarolu döneminde bugünkü şeklini almıştır. Manastırın kapısı ve cephesi, oyulmuş insan biçimli kafaları (arkeologlar tarafından ‘maskeler’ olarak adlandırılır) ile dikkat çekmekte olup, bu kafaların Pan tanrısını veya Arap korsanlarını temsil ettiği tahmin ediliyor. Manastır, yerel halkla arası açık bir keşiş topluluğu tarafından yaşatılıyor.

Arkuduospilos Mağarası ve Antik İbadet

Taştan yapılmış patika, kanyonun içinden kıvrılarak denize doğru iniyor. Ziyaretçiler, inanç sürekliliğini görmek için geliyorlar; Yunanlılar, yabancılar ve yerel halk, tuz, dikenli ot toplamak veya yürüyüş ve ibadet için buraya geliyor. Arkuduospilos veya Hz. İsa’nın Sunumu Mağarası’nda (Meryem Ana Arkudiyotissa) ilginç jeolojik oluşumlar bulunuyor. Mağaranın ortasında, su içmek için eğilen bir ayıya benzeyen bir dikit, bir efsaneyi doğurmuştur: Meryem Ana, bölgenin suyunu korumak için ayı taşlaştırmıştır. Ancak arkeolojik buluntular farklı bir hikaye anlatıyor: Klasik ve Helenistik döneme ait kırık çanak çömlek parçaları, Apollon’un lir çalan ve Artemis’in avcı olarak tasvir edildiği plakalar ve kırık mermer çocuk heykeli, arkeologlara göre, Artemis Kourotrophos’a tapınmanın kanıtıdır. Ayı, tanrıçanın sevgili hayvanı olarak kabul edilirken, genç takipçileri ‘Küçük Ayılar’ olarak adlandırılıyordu. Artemis, Meryem Ana Arkudiyotissa tarafından yerini almıştır ve onuruna şenlik 2 Şubat’ta mağara içinde yapılırken, antik tanrıçanın şenliği, Ocak ayı ile aynı zamana denk gelen Gamelion ayında yapılıyordu.

Katolikos Manastırı ve Sonuç

15 dakika daha inişe devam edildiğinde, soldaki küçük mağara dikkat çekmeyebilir. Bu mağarada Aziz İoannis Ermit yaşayıp ‘uyumuştur’. Katolikos Manastırı ise, manzarayla uyumlu ve tamamen arazi koşullarına göre uyarlanmış, tarif edilemez bir anıt olarak karşınıza çıkıyor. Tonozlu yapılar ve kanyonun diğer tarafındaki mağara keşiş odalarına giden etkileyici köprü ile birlikte, manastırın tamamı muhtemelen 16. yüzyılda hacıları barındırmak için inşa edilmiştir, ancak keşişlik muhtemelen 10. yüzyılda başlamıştır. Kanyonun dibinde 15 dakika daha yüründükten sonra, güzel bir fiyortla çevrili kayalık kıyıya ulaşılıyor. Berrak sularda yüzmek şarttır, ancak tarih ve efsaneler burada da devam ediyor: gördüğünüz yıkık binada Katolikos keşişleri teknelerini saklıyorlardı, biraz daha ileride inşaat malzemelerini aldıkları taş ocağı bulunuyor, denizdeki kaya ise yerel efsaneye göre, keşişin lanetiyle taşlaşmış bir korsan gemisidir.

Yürüyüş Detayları

Yürüyüş için, molalar hariç, 45 dakika iniş ve daha uzun bir tırmanış dönüş süresi hesaplayın. Katolikos’tan sonra patika, kanyon tabanındaki kayalar ve çakıllar nedeniyle yer yer dikkat gerektirir. İdeal olarak, kask (sık sık taş düşmesi oluyor) ve mağaraları keşfetmek için el feneri yanınızda bulundurun. Gubernetu Manastırı’ndan sonra cep telefonu şebekesi olmadığını unutmayın. Makale, “Bizim Yerlerimiz-Hanya”, Haziran 2025, 12. sayısında yayınlanmıştır.

Kaynak

Orijinal: 🇬🇷 Yunanca → Çeviri: 🇹🇷 Türkçe

• Ticaret Haber | Ekonominin Nabzı Burada Atıyor
• kathimerini.gr