ABD’den Çin’e Çip Ekipmanı Satışına Sert Yasak Çağrısı

ABD’den Çin’e Yönelik Çip Kısıtlamaları Artıyor

ABD Kongresi, Çinli çip üreticilerinin 2024 yılında 38 milyar dolarlık ileri teknoloji çip üretim ekipmanı satın alması üzerine harekete geçti. ABD ve müttefiklerinin Çin’e yönelik çip üretim aracı satışlarında daha kapsamlı yasaklar uygulaması gerektiği vurgulandı. Mevcut kurallardaki tutarsızlıkların Çin’in yarı iletken üretimindeki rekabet gücünü artırdığı belirtildi. Bu durumun insan hakları ve küresel demokratik değerler için ciddi tehditler oluşturduğu ifade edildi.

İhracat Kısıtlamalarındaki Uyumsuzluklar

ABD Temsilciler Meclisi’nin Çin üzerine kurulan Seçilmiş Komitesi, Çinli çip üreticilerinin 2024’te 38 milyar dolar değerinde ileri teknoloji çip üretim ekipmanı satın aldığını gösteren bir rapor yayımladı. Raporda, ABD, Japonya ve Hollanda’nın uyguladığı ihracat kısıtlamalarındaki uyumsuzlukların, Çin’in yarı iletken üretiminde önemli bir rekabet avantajı elde etmesine imkan sağladığı belirtildi. Komite, bu durumun insan hakları ve küresel demokratik değerler üzerinde ciddi etkiler yaratabileceğini vurgulayarak, Çin’e çip üretim araçlarının satışına yönelik daha geniş kapsamlı yasaklar getirilmesi çağrısında bulundu. Anlaşılan, mevcut kurallarda bazı boşluklar bulunuyor.

Mevcut Kurallardaki Boşluklar ve Çin’in Yükselen Rekabet Gücü

Rapora göre, ABD, Japonya ve Hollanda’nın çip üretim ekipmanı satışlarına ilişkin kurallarında uyumsuzluklar var. Bu durum, ABD’li şirketlerin satış yapamadığı bazı Çinli firmalara, diğer ülkelerdeki üreticilerin satış yapabilmesine olanak tanıyor. Özellikle Applied Materials, Lam Research, KLA, ASML ve Tokyo Electron gibi önde gelen beş yarı iletken ekipman tedarikçisinin satışlarının önemli bir bölümü Çin’e yapıldı. Bu satışların yasal olduğu belirtilse de, Çin’in yapay zeka ve askeri modernizasyon gibi alanlarda kullandığı mikroçiplerin üretim kapasitesini güçlendirdiği ifade edildi. Çin’in yarı iletken üretimindeki artan kapasitesinin, küresel teknoloji yarışında ciddi bir tehdit oluşturduğu vurgulandı. Komite, bu satışların Çin’in çok çeşitli yarı iletkenlerin üretiminde giderek daha rekabetçi hale gelmesine yol açtığını ve bu durumun insan hakları ile demokratik değerler üzerinde derin etkiler yarattığını değerlendirmesinde bulundu. Çin’in, küresel tedarik zincirini yeniden şekillendirmeye çalıştığına dikkat çekildi.

Ulusal Güvenlik Kaygıları ve Yasakları Sıkılaştırma Önerisi

Rapor, özellikle SwaySure Technology Co, Shenzhen Pengxinxu Technology Co ve SiEn (Qingdao) Integrated Circuits Co gibi Çinli firmaların, Huawei Technologies ile bağlantılı bir gizli ağa destek verdiği iddialarıyla ulusal güvenlik açısından endişe yarattığını belirtti. Bu firmalar, geçen yıl komite liderleri tarafından Ticaret Bakanlığı’na bildirilmiş ve Aralık ayında bu firmalara ihracat yasaklanmıştı. Komite, Çin’in kendi çip üretim araçlarını geliştirmek için kullanabileceği bileşenlere yönelik daha sıkı kısıtlamalar getirilmesini önerdi. Demokrasilerin Savunması Vakfı’ndan Craig Singleton, Çin’in tüm tedarik zincirini yeniden yazmaya çalıştığını belirtti. Tokyo Electron’un ABD birimi başkanı Mark Dougherty ise bu yıl yeni düzenlemeler nedeniyle Çin’e satışların azalmaya başladığını ve ABD ile Japonya arasında daha fazla koordinasyon gerektiğini bildirdi. Bu durum, ABD ile Çin arasındaki teknoloji rekabetinin yeni bir boyutunu ortaya koyuyor. Ayrıca, Japonya  ve Hollanda gibi müttefiklerin de bu konuda iş birliği yapmasının önemi açıklandı.