Anayasa Mahkemesi, Erdoğan’ın Bir Yetkisini İptal Etti

Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) önemli bir kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Karar, Cumhurbaşkanı’nın bazı yetkilerini sınırlandırıyor. Danıştay 13. Dairesi’nin başvurusu üzerine yapılan incelemede, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un bir maddesi Anayasa’ya aykırı bulundu.

İptal Talebinin Gerekçesi

Danıştay 13. Dairesi, Kıymetli Madenler Borsası Aracı Kuruluşlarının Faaliyet Esasları ile Kıymetli Madenler Aracı Kurumlarının Kuruluşu Hakkında Yönetmelik’in 21. maddesinin iptali istemiyle davaya baktı. Daire, yönetmeliğin dayanağı olan kanun maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğu kanaatine vardı ve AYM’ye başvurdu. Talep, 1567 sayılı kanunun 1. maddesinin iptali yönündeydi.

AYM’nin Kararı ve Gerekçesi

AYM, Cumhurbaşkanı’na döviz, banknot, hisse senetleri ve tahvillerin alım ve satımının düzenlenmesi yetkisi veren kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti. Ayrıca kıymetli madenler ve taşlarla ilgili her türlü eşya ve kıymetlerin, ticari senetlerle ödeme sağlamak için kullanılan araç ve belgelerin ihracı veya ithalinin düzenlenmesi yetkisinin de Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verildi.

Yüksek Mahkeme, kararında, söz konusu yetkinin mülkiyet hakkı, sözleşme özgürlüğü ve teşebbüs özgürlüğüyle yakından ilgili olduğunu vurguladı. AYM’ye göre, bu yetki, kişilerin malvarlığı değerleriyle ilgili işlemlerinde Cumhurbaşkanı’na düzenleme ve sınırlama yetkisi veriyor. Ancak, Anayasa’nın 13. maddesi temel hak ve özgürlüklerin ancak kanunla sınırlanabileceğini öngörüyor. Cumhurbaşkanına tanınan bu düzenleme yetkisi ise, Anayasa’da kanunla düzenlenebileceği belirtilen bir konuya ilişkin.

Yetersiz Çerçeve Eleştirisi

AYM, kanunda bu yetkinin nasıl kullanılacağına dair yeterli bir çerçeve çizilmediğini belirtti. Kanun, sadece Türk parasının kıymetinin korunması amacıyla kararlar alınabileceğini belirtiyor. Ancak, bu yetkinin sınırlarını belirleyen somut ilkeleri ortaya koymuyor. Bu durum, yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesiyle bağdaşmıyor.

Kararın Yürürlüğe Giriş Tarihi

İptal hükmünün, kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görüldü.

Bu karar, Cumhurbaşkanı’nın yetkilerinin sınırlandırılması açısından önem taşıyor. Ayrıca, ekonomik faaliyetlerin düzenlenmesinde kanuni çerçevenin önemi bir kez daha vurgulanmış oAnayaAnayasa Mahkemesi’nin bu kararı, hukuk çevrelerinde geniş yankı uyandırdı. Danıştay’ın başvurusu, bu sürecin başlamasında kritik rol oynadı. Bu durum, Türkiye’deki siyasi ve hukuki tartışmaları da beraberinde getirebilir.