TÜİK Enflasyon Hesaplama Sisteminde Revizyona Gidiyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon hesaplama sisteminde önemli bir değişikliğe hazırlanıyor. Yapılacak güncellemeyle, mevcut “2003=100” olan baz yılı, “2025=100” olarak değiştirilecek. Bu önemli değişiklik, 2026 yılının Ocak ayından itibaren yürürlüğe girecek. Ayrıca, bu düzenleme, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler için de zorunlu tutulacak.

Temel Yıl Güncellemesi ve Hesaplama Sistemi

TÜİK’te düzenlenen bilgilendirme toplantısında, TÜFE temel yıl güncellenmesi ve hesaplama sisteminde yapılacak değişiklikler detaylı bir şekilde anlatıldı. Uzmanlar, yeni yılda enflasyon hesaplamasında yapılacak değişiklikleri ayrıntılarıyla açıkladı. Avrupa Komisyonu kararları doğrultusunda, tüm AB üyesi ülkelerde TÜFE temel yılı, Ocak 2026’dan itibaren “2025=100” olarak güncellenecek. Bu değişiklik, tüm Avrupa için zorunlu olacak.

Ağırlık Yapısı ve Veri Kaynakları

TÜFE ağırlık yapısı, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından belirlenen metodolojik dönüşümün bir parçası olarak, ulusal hesaplar verilerinin birincil kaynak kabul edildiği yapıya geçecek. Yeni TÜFE serisinde grup düzeyindeki ağırlıklar, hanehalkı tüketim eğilimlerini daha kapsamlı ve güncel biçimde yansıtan ulusal hesaplar hanehalkı nihai tüketim harcamaları verilerinden elde edilecek. Alt düzey ağırlıklar ise hanehalkı bütçe anketi ile belirlenmeye devam edilecek.

Manşet Enflasyon Göstergelerinde Değişiklik Olmayacak

“2003=100” baz yılından, “2025=100” baz yılına geçiş endeksinin seviyesi, 2025 yılının ortalama endeksine göre normalize edilecek. Aylık ve yıllık değişim oranları aynı kalacak. Enflasyon oranı, hiçbir yıl ve ay içinde değişmeyecek. “2003=100” temel yılı dönemine ait manşet enflasyon göstergelerinde herhangi bir değişiklik olmayacak, yalnızca bazı alt endekslerde sınıflama değişiminden kaynaklı farklılıklar görülebilecek. Endeks ana harcama grubu 13’e çıkacak. Kişisel bakım, sosyal koruma, çeşitli mal ve hizmetler ana harcama grubu olarak ikiye ayrılacak. Sigorta ve finansal hizmetler, yeni harcama grubu olarak enflasyon hesaplamasında yer alacak. Ayrıca, yapılan değişiklikle dijital içerikler ayrı bir kategori olarak sunulacak. Vergi, üretim ve satış istatistikleri gibi çok kaynaklı veri setleri sayesinde, kayıt dışı tüketim kalemleri de toplam harcamalara yansıtılacak.

Yeni Göstergeler ve Sabit Vergi Oranları

Yeni yılda ayrıca, mevsimsel düzeltilmiş TÜFE göstergelerinin, TÜFE ile aynı gün yayımlanması planlanıyor. Sabit vergi oranları ile TÜFE göstergesi yayımlanacak. Sabit vergi oranlarıyla hesaplanan TÜFE, dolaylı vergiler (KDV, ÖTV ) sabit tutulmuş gibi varsayarak, yalnızca ürün ve hizmetlerin saf piyasa fiyatlarındaki değişimleri ölçen tamamlayıcı gösterge olacak.

Anlaşılan, TÜİK enflasyon hesaplama sisteminde önemli değişikliklere gidiyor. Bu değişiklikler, hem ulusal hemde uluslararası standartlara uyum sağlamayı amaçlıyor. Böylece, daha güncel ve kapsamlı verilerle enflasyonun daha doğru bir şekilde ölçülmesi hedefleniyor. Ancak, bazı alt endekslerde sınıflama değişiminden kaynaklı farklılıklar görülebilecek. TÜFE deki bu değişiklikler yakından takip edilecek.